The human race has never found a better way to convey its cumulative wisdom, dreams and sense of community than through the art and activity of storytelling.

                                                                                                                                                                     Dan Yashinsky

verhalen
Het vertellen van verhalen is even oud als de mensheid. Waar mensen elkaar ontmoetten werden verhalen verteld. Aanvankelijk was er alleen het letterlijke vertellen: mondelinge overdracht. Overdracht van nieuwtjes, het doorgeven van de geschiedenis, het uitleggen van godsdienst of het doorgeven van heldenverhalen. Dit doorvertellen gebeurt nog steeds. Al lijkt het letterlijke vertellen plaats gemaakt te hebben voor toneel, boek en film. Lijkt, want het verhalen vertellen is nooit helemaal verdwenen. Sterker nog: het is bezig een comeback te maken. Tijdens culturele en literaire evenementen maar ook binnen het onderwijs en binnen bedrijven, wordt steeds meer waarde gehecht aan het vertellen van, en dus het luisteren naar, verhalen.

drie misverstanden
Vertellen is voorlezen, denken veel mensen, maar verhalen vertellen is wat anders dan voorlezen. De verteller gebruikt geen boek, maar vertelt uit het hoofd. Doordat de verteller zijn handen vrij heeft kan hij heel zijn lichaam gebruiken om expressie te geven aan het verhaal.  Ook stelt het hem in staat oogcontact met het publiek te maken en in te spelen op de reacties van het publiek.

Luisteren naar verhalen is iets voor kinderen. Dat is maar de helft van de waarheid. Iedere verteller weet dat volwassenen net zo geboeid en geroerd kunnen worden door een verhaal als kinderen.

Verhalen zijn sprookjes. Ook dat is maar ten dele waar. Sprookjes zijn inderdaad verhalen, maar lang niet alle verhalen zijn sprookjes.
Naast sprookjes zijn er bijvoorbeeld griezelverhalen of broodje-aap-verhalen. Maar ook het feit dat Steve Jobs in een garage zijn bedrijf begon, en dat die garage door de Los Altos Historical Commission nu als historisch monument is bestempeld, is een verhaal. Hoe Genelle McMillan, werkzaam op de 64^e verdieping van het World Trade Center in New York, de terroristische aanslag overleefde is een verhaal. De uittocht van de Joden uit Egypte is een verhaal. De prestaties van “blade babe” Marlou van Rhijn vormen een verhaal. Maar ook Sven Kramers pogingen goud op de 10 kilometer te halen vormen een verhaal.

functies van verhalen
Uit bovenstaande voorbeelden blijkt dat verhalen verschillende boodschappen, en daarmee verschillende functies kunnen hebben.

Verhalen kunnen verbinden, een gemeenschappelijke achtergrond of een gemeenschappelijk doel onderstrepen. Verhalen kunnen troosten of als inspirerend voorbeeld dienen.

Binnen het onderwijs worden verhalen gebruikt om informatie over te brengen, om kinderen in staat te stellen zich in te leven in tijden en situaties die ver buiten hun belevingswereld liggen en natuurlijk om luistervaardigheid en taalgevoel te ontwikkelen.

In zorginstellingen en ziekenhuizen worden verhalen gebruikt ter ontspanning, maar ook om troost en hoop te bieden.

In bedrijven worden steeds vaker verhalen gebruikt om doelstellingen te verhelderen, om medewerkers in beweging te krijgen, om context en betekenis te geven aan situaties en (veranderings-)processen. Waar de boodschap van de PowerPoint presentatie vaak niet overkomt komt die van het verhaal wel over.

plezier
Maar laten we niet vergeten dat het luisteren naar een verhaal plezier betekent. Het is heerlijk wanneer een verhalenverteller je meeneemt op avontuur. Wanneer hij met zijn pallet van woorden en mimiek de beelden in je hoofd schetst.